Waarom wint de ratrace vaak?

Wat maakt dat de korte termijn actiepuntjes het meestal winnen van de lange termijn voornemens? Dat is een vraag, die ik mijzelf vaak stel.
Zonet wilde ik graag aan deze blogpost beginnen en besloot ik (of was het automatisme?) toch eerst even een paar mailtjes de deur uit te doen; 'want het is zo handig dat snel nog even te doen'.
En ik merk dat ik niet de enige ben die hierin zichzelf voorbij loopt. Menig trainingsdeelnemer loopt op dit punt zijn eigen voornemens voorbij en laat kansen tot ontlading en oplading voorbij schieten. De burnouts zijn niet meer zeldzaam.

Ik weet dat het mij dient om af en toe een moment van bezinning, ontladen en opladen te nemen. Dat kan vanalles zijn; van een meditatie, tot het lezen van een bijzonder boek, van een wandeling in de duinen, tot een eenvoudige uitademing, van een bezoek aan een soefietempel tot een warm bad.
Even een uitstapje maken naar mezelf, om te zien hoe het echt met me is. Om het leven ten volle te kunnen leven en niet te overleven, zonder dat ik het eigenlijk door heb. Om beter een besluit te kunnen nemen en om mijn drukke hoofd even rust te gunnen en meer te putten uit een andere intelligentie dan de ratio.

Laatst hoorde ik iemand treffend vertellen over hoe een meditatie ervoor zorgt dat je even een stok in de stromende rivier steekt, zodat het water (de omstandigheden) om de stilstaande stok (jouw bewustzijn) stroomt en je dus beter 'ziet', en je niet mee laat stromen door meningen, omstandigheden of andere afleidingen.

Maar goed...dit klinkt dus mooi. Maar waarom is het dan voor mij niet een vast ritueel? Waarom merk ik toch dat ik te weinig oplaad?
Ben ik een product van de experience-maatschappij? Is het te saai? Ben ik lui? Vind ik het te belangrijk om ' te doen en te presteren' in plaats van even stilstaan? Wil ik de waarheid in mijzelf wel echt weten? Of hoort dit erbij?

Ik heb 3 jaar kunnen genieten van de Pulsar-Academie, waar ik om de 6 week 3 dagen even mijn deuren sloot voor de buitenwereld en aandacht kon geven aan mijn binnenwereld. Maar nu is het dus anders. Ik moet het zelf regelen.
Ik ben nu met meerdere mensen in gesprek over hoe zij dit doen. Dat vind ik razend interessant. De een mediteert zonder zijn ogen dicht te doen en gaat 1x per jaar naar India; de ander zoekt aansluiting bij een religieuze stroming, puur zodat zij zichzelf haar eigen waarheid herinnert. Nog iemand anders gaat 40 dagen vasten van TV.

Gaandeweg merk ik ook dat het te maken heeft met onze prestatie-maatschappij. 'Nietsdoen' is echt voor losers. Meer, meer, meer, doen, doen en gaan is het credo lange tijd geweest. Het is dan ook echt makkelijker geworden om iets te 'doen', dan gewoon even te 'zijn'. Hoe stom dat eigenlijk ook klinkt, de vorige zin nalezend.

Vandaag hoorde ik iemand over 'Volharding'. Ik vrees dat dat het is. Dat helpt om me niet te laten meeslepen door de ratrace. Maar ik vind het zo'n stom woord. En hoppa...weer een excuus.

Een nieuwe release van de beschaving

Een tijdje geleden was ik te gast bij een dialoog tussen Yoerie van Altereren en Herman Wijffels ter ere van het 55-jarige bestaan van De Baak LEAP (www.debaak.nl/leap). Een dialoog over duurzaamheid op de zolder van het landhuis in Driebergen.
En over deze bijeenkomst was ik ook een beetje sceptisch, want weer praten over duurzaamheid. Wat heeft de aarde daar nu eigenlijk echt aan?

Mijn ondermijnende sceptisme verdween gelukkig snel. De inleiding door Baaker Dymphe Beek beloofde al meer dan alleen praten over het onderwerp. En dan de twee sprekers: Wat een prachtige mannen!
Hieronder schrijf ik een aantal genoemde punten die mij hebben geïnspireerd. Hieruit heb ik mijn intentie gevormd die ik heb als trainer voor de 150e editie van de LEAP.
Ik realiseer dat de magie van deze bijeenkomst daar op die vrijdag op de zolder was, maar nu dan een poging iets daarvan in deze blog te noteren.

We staan voor een transitie
We zijn het allemaal eens met dat het zo niet meer verder kan. Als we zo verder leven, bestaat de aarde over 50 jaar niet meer hoorde ik laatst. De meeste mensen onthouden helaas nog steeds enkel de eerste 4 letters van duurzaamheid, aldus Wijffels.
Wat er nu aan de hand is, is dat de methodes, die we succesvol hebben gebruikt in het industriële tijdperk, zich nu tegen ons keren. Ze zijn niet meer bruikbaar voor nu. En mensen van nu zijn niet meer in staat om te werken in organisaties van nu. Ai...
Ons wereldbeeld van toen, was het atomaire wereldbeeld. We dachten: Alles bestaat uit losse atomen; we staan dus allemaal los van elkaar. Dat wereldbeeld blijkt niet geheel waar gezien de nieuwe inzichten uit de quantummechanica; alles staat in verbinding met elkaar. Dus we zijn 1 systeem, 1 verbonden geheel. Er is dus niet meer ik win en jij verliest, maar wij werken samen.

Mooie nieuwe gedachte, maar de mensen moeten nog wel even 'om'. Het is tijd voor een update van onze software. De verandering komt niet echt vanuit de huidige politiek. Volgens Wijffels lijden zij aan een 'nostalgische reflex' (fantastisch verwoord!). Goed...de oplossing komt (reeds) gelukkig uit de hoek van de organisaties.

Anders organiseren
Wijffels vertelt over het cyclische model ipv het lineaire model. Dus niet enkel kijken naar het product als eindresultaat van een organisatie, maar kijken naar de gehele keten van begin tot eind, en in feite is er dus geen eind meer. Als wasmachine fabrikant ben je niet alleen maar blij met het verkopen van een wasmachine, maar je verkoopt wasbeurten en blijft dus verantwoordelijk voor de machine, maar ook voor het watergebruik, het energiegebruik. Ach...het lijkt zo simpel.

Innovaties vanuit de financiële hoek
Er kwam een terechte vraag van een oprechte Rabobank-man: 'Wat hebben wij te doen?' De financiële wereld kan met financiële producten het mogelijk maken om van lineair (korte termijn denken) naar circulair samenwerken te komen (lange termijn denken). Dit vereist ook financieel een langere adem. Yoeri van Alteren weet elke keer maar weer ons te vertellen dat het geld oplevert in plaats van kost. Wil je inzicht in hoe dit praktisch kan? Klik hier.

Welk soort mensen hebben we nodig?
Ons onderwijssysteem is erop ingericht om ons te conditioneren. Prachtig en efficiënt voor het industriële tijdperk. Killing voor deze tijd, waarin deze transitie gaande is. Creativiteit en ondernemerschap vereisen uniek-denkende en uniek-creerende mensen. Mensen met ieder hun eigen talent, dat ze met hart en ziel inzetten en niet bukken, omdat hun hoofd boven het maaiveld steekt.
Minder hoofdzakelijke focus op management; dat was het runnen van de bestaande orde.
Leiderschap is het creëren van een nieuwe orde, mensen meenemen in nieuwe manieren van werken. Wijffels brengt een mooie definitie van ondernemende mensen op: mensen die op aarde zijn om nieuwe ideeën te realiseren. Zij maken de nieuwe 'release' van de beschaving. Kijk...daar word ik nu blij van. Mijn intentie was geboren!

Ik ga er voor!
Volgend jaar april start dus de 150e editie van de opleiding de LEAP (Leadership & Entrepreneurship Advancement Program). Ik mag, samen met collega-trainer Valentijn Ouwens een hele groep managers begeleiden tot ondernemende leiders, die de nieuwe release waarmaken. Ik heb er waanzinnig veel zin in. Valentijn (en de rest van het LEAP team), we gaan ervoor!

Je droom uitstellen? The golden chain helpt!

The golden chain...vaak een excuus om niet te doen wat je droomt.

Ik lees 'elf minuten' van Paulo Coelho en dit stukje vertelt het mooi:
'Ik kan nog wel even wachten. Ik heb een droom, maar die verdraagt nog wel even uitstel, want ik moet geld verdienen'. Natuurlijk, ze had verfoeilijk werk- maar in wezen verschilde haar werk niet van dat van een ander, ze verkocht haar tijd, zoals ieder ander.
Ze deed dingen die ze niet leuk vond, zoals ieder ander. Ze verdroeg onverdraaglijke mensen, zoals ieder ander. En zoals ieder ander stond ze haar kostbare lichaam en kostbare ziel af voor een toekomst die nooit kwam. En zoals ieder ander, zei ze dat er nog voldoende toekomst over was, dat ze de toekomst alleen nog even uitstelde.
Nog even wachten, een beetje meer geld verdienen, haar verlangens zou ze later verwezenlijken, nu had ze het erg druk.
Maar is het alleen een golden chain, kortom gaat het alleen om geld?
Of is er ook nog een andere chain?
De fear-to-fail-chain? De fear-to-shine-chain? De control-chain?

Luisterruimte

Dit is mijn nieuwe favoriete woord. Echt prachtig vind ik hem.
Een studiegenoot van de Pulsar Academie Ellen Weustink heeft hem bedacht (ere wie ere toekomt).

Het gaat over de ruimte die er is om echt te kunnen luisteren. Naar de ander, of naar jezelf. Soms (en eigenlijk meestal) moet je die ruimte organiseren. En dat is niet eenvoudig in de huidige tijd met zoveel afleiding om ons heen.
Sommige issues of vragen zijn gewoon te zinvol of te belangrijk om tussen de bedrijven door even te beantwoorden, en sterker nog, meestal leef je er gewoon overheen. Nijpende loopbaan-gerelateerde vragen hebben bijvoorbeeld allemaal wel echt ruimte en aandacht nodig, om te kunnen luisteren naar wat en hoe je het zelf echt wilt. Doe je dat niet, krijg je het toch wel (meestal te laat) op je bordje.

Dus stel.... je hebt een complexe vraag en je wilt een antwoord. Dan kan je luisterruimte gaan creëren. Dan kan je de omstandigheden zo maken dat je niet wordt afgeleid. En als het dan een tijdje stil is om je heen en daardoor in jou, komt er als vanzelf een antwoord of richting. Klinkt eenvoudiger dan het is, want als het een tijdje stil is om ons heen, dan worden we daar ongemakkelijk van, gaan we toch snel weer wat doen. Toen ik griep had heb ik het nog gemerkt hoe moeilijk ik het vind gewoon stil te liggen op de bank of in bed.
We gaan snel iets doen om ons nuttiger te voelen, of om die complexe vraag en het wellicht nog pijnlijke antwoord maar even niet te horen. Of omdat je agenda, I-phone, collega's of gezin het niet toelaat, of omdat het makkelijke korte termijn aandacht is. Wanneer was het voor jou de laatste (of de eerste) keer dat je echt naar je zelf ging luisteren?
Een retraite van een paar dagen is toch wel een excellente vorm van het creëren van luisterruimte voor jezelf. Ik vermoed ook (en zie om me heen) dat retraites er gewoon bij gaan horen en geen overdreven zweverige 'vakanties' meer zijn.

En het creëren van luisterruimte in een coachingstraject blijft voor mij een ultieme uitdaging, elke keer weer. De veiligheid waarborgen, voor iedereen op een andere manier. En dan iemand te begeleiden naar een moment, waarop er even helemaal niets hoeft, waarin de beschermingsmechanismen even uit mogen, het denken (vaak) ook even op de achtergrond, waarin alles even gevoeld mag worden wat op dat moment relevant is. Hoe kwetsbaar is dat.

Energie-management: Ontladen en Opladen

Vandaag lig ik ziek op de bank. En dat is iets dat ik niet heel makkelijk kan. Mijn wereld staat dan even stil en kennelijk vind ik dat niet heel prettig.

Vragen rondom mijn eigen energie-management komen dan ook op. Ik heb het de laatste tijd namelijk erg druk gehad. En weinig tijd genomen om rust te nemen en op een gegeven moment is het energie-vat weer enigszins leeg, mijn weerstand lager en hop...de griep neemt haar beslag op mij.

In een van de trainingen die ik gaf, vertelde een collega-trainster een mooi stukje over ontladen en opladen en direct wist ik: dit geldt ook voor mij.

Ontladen
Na elke spannende gebeurtenis, optreden of meeting, kom ik er eigenlijk altijd 'vol' van terug. Zoals we dat momenteel modern zeggen: ik stond helemaal 'aan', m.a.w. mijn adrenaline-peil is hoog, ik bruis van energie en verhalen. Verhalen, emoties en gevoelens van anderen en gebeurtenissen. Een trainer zei wel eens: ' de dag na een zware training voel ik me grijs'. Klinkt wellicht vreemd, maar ik begrijp goed wat ze bedoelt. Als het ware leeggegeven en vol van andere dingen.
Het is dan dus wel zaak om je te ontladen van die energie, emoties, gevoelens, verhalen van anderen. En dat lukt het best als ik een beetje aan kan rommelen. Even helemaal niets hoef. Ook een lange douche werkt goed. Een wandeling in de duinen. Tenslotte helpt een dagsluiting (meditatief moment voordat ik ga slapen), me om de gebeurtenissen van die dag nog even de revue te laten passeren en ze bij een uitademing ook echt los te laten.
Als ik goed ontlaad, heb ik het gevoel dat ik weer bij mezelf terugkom, in plaats van te blijven hangen bij eerdere gebeurtenissen of ontmoetingen. En dat blijven hangen, dat kost veel (onnodige) energie.

Opladen
Soms zegt men ook: ik heb veel van mezelf gegeven. En zo voelt dat inderdaad soms zo. En dat stukje moet ik dan wel weer opbouwen. Ik denk dat iedereen dat op een eigen manier doet.
Het lezen van een goed boek, kijken van een boeiende film, een warm bad, sauna. Ook lekker eten kan mij helemaal doen opladen. De term 'nutteloos genieten' vind ik eigenlijk prachtig, of eigenlijk ogenschijnlijk nutteloos genieten, want het nut is er weldegelijk. Maar in onze maatschappij en om het maar even bij mezelf te houden: Ik vind dit soms erg moeilijk om het bovenaan mijn prioriteitenlijst te plaatsen. Want er is nog een mailbox vol, huis op te ruimen, actielijstjes weg te werken, boodschappen te doen en ga zo maar door. En die lijken direct duidelijk resultaat te hebben en het genieten van een warm bad niet. Dat werkt subtieler. En die subtiliteit is wegbezuinigd in ons drukke, efficiënte bestaan.

En natuurlijk ga ik nu direct al weer de fout in door dit stukje te typen, terwijl ik ziek ben. Typisch toch? Ik 'weet' het allemaal zo goed en oeps...zo zie je maar...ik ga weer in bed liggen, uitzieken en slapen...

Werk jij vanuit je talent of je beschermingsmechanisme?

Ik vind dit een interessante gedachte; de moeite waard om een moment bij stil te staan.

Talent
Als je er vanuit gaat dat ieder mens één bijzonder en uniek talent heeft. En talent kan je ook essentie, je ware zelf of ziel noemen. Dat ieder mens gewoon iets heel bijzonders kan. Iets dat er eigenlijk als is vanaf je geboorte en dus onafhankelijk van je afkomst, ervaringen of opleiding.

Beschermingsmechanisme
En als je er vanuit gaat dat je je als kind (gelukkig) kan beschermen tegen de kwetsuren van de buitenwereld, je dus beschermingspatronen hebt opgebouwd. En natuurlijk zijn dat ook kwaliteiten, zelfs vaak erg goede, hooggewaardeerd, zoals 'ervoor gaan', 'aanpassen', 'haantje de voorste zijn' en ga zo maar door.

Welke 'wint' dan bij je keuze voor welk werk je doet? Je talent of je patroon? Wie geef je de meeste 'voeding'? Welke kwaliteit mag het meest aan bod komen?

Zo ken ik iemand die in eerste instantie heel pittig overkomt. Vrij hard ook. Zij kan als geen ander onderhandelen en dat doet ze dus ook dagelijks in haar werk. Maar nu gaat ze twijfelen, omdat haar beschermingspatroon (het afbijten) niet meer zo goed past. Ze komt er steeds meer achter dat het niet meer nodig is in haar huidige omgeving. Ze verliest er zelfs mensen door en dàt was niet de bedoeling.
Daarnaast komt haar ware zelf steeds meer aan de oppervlakte en die is zachter, liever, die is er vóór de ander in plaats van tégen de ander.
Nu kan zij kiezen voor een andere baan, maar dat is nog niet eens noodzakelijk. Ze kan ook haar baan anders uitvoeren en het zal me niet eens verbazen als dat briljante uitkomsten heeft. Nu ze beide heeft (her)ontdekt, beide waardeert, kan zij zelf de teugels in handen houden...kiezen voor wanneer te werken vanuit haar talent en kiezen te werken vanuit haar patronen.

Mooi.

Crisis staat voor 'uitziften'

Het afgelopen weekend heb ik een retraite mede mogen begeleiden op de Voorde. Het waren drie dagen 'vol van stilte'. En het mooie was dat we het ritme van de getijden volgden. 7 meditatie-momenten op verschillende tijden van de dag/nacht, die je ieder op haar geheel eigen wijze in de sfeer van dat moment van de dag begeleidden. Dit helpt toch echt om in het nu, en het 'zijn' te komen ipv enkel het 'doen'.
Voor wie meer wil weten over de getijden (de moeite waard!), de Benedictijner Monnik David Steindl-Rast heeft er een mooi boek over geschreven: De muziek van de stilte.

En daaruit een prachtig stukje over crisis. Ik vond dat wel passend in deze tijdsgeest:
Een crisis is in de juiste zin des woords altijd een zuivering. Het woord is ontleend aan een stam die 'uitziften' betekent.
Een crisis is een uitscheiding, een uitziften van datgene wat levensgevend is en kan blijven bestaan van datgene wat dood is en achtergelaten moet worden. Een (persoonlijke) crisis bevat altijd drie elementen. Eerst krijg je het gevoel dat je zo niet verder kunt, dat je voor een muur staat.
Dan krijg je het gevoel dat je iets van je af moet werpen om door te kunnen gaan. Het derde en belangrijkste element in dat proces is leiding. We hebben leiding nodig; anders weten we niet wat we moeten afwerpen en hoe we aan de andere kant van deze schijnbaar ondoordringbare muur moeten komen. Die leiding is wat ik eerder de levenskracht of de zegen heb genoemd. Als we voor een muur staan en ons openstellen voor de vraag: 'Waar kan ik nu leiding vinden? Ik sta machteloos maar ik vertrouw erop dat er ergens leiding is', zullen we altijd een antwoord krijgen.
Soms komt die leiding onverwacht naar ons toe: we lezen iets dat precies van toepassing lijkt op onze situatie, of we ontmoeten iemand die precies de juiste dingen zegt. Maar soms speelt de herordening zich helemaal van binnen af: in een droom, een overwacht inzicht, een openbarende gebeurtenis. En plotseling is daar de leiding die we nodig hebben. Een crisis moeten we met vertrouwen tegemoet treden.

Mooi hè?

Ik zie dat nu ook zo duidelijk in de wereldcrisis. Kom, laten we die met vertrouwen tegemoet treden!