Connected?! 9. Je eigen ritme...de nieuwste skill

Kasteel Slangenburg (ideale plek voor retraites)

‘Ik lig nu in bed in kasteel Slangenburg. En wanneer voel ik nu zelf de neiging om op te staan? Niet omdat het moet, niet omdat het ontbijt is, niet omdat het buiten mooi weer is, maar gewoon wanneer ik klaar ben om op te staan. m mijn eigen energie te volgen. In ieder geval gedurende deze paar dagen retraite. Ik heb al helemaal geen zin om in dit kasteel de regels mij te laten opdringen. Ik heb zin in mijn eigen ritme. En dat is best moeilijk om die te vinden, na zo lang andere ritmes te hebben gevolgd.’ (eind 2011)


Tja, dat was best even slikken. Om te merken dat ik al zo lang bezig was ritmes van anderen of andere systemen, zoals mijn werk of mijn gezin te volgen. En dat het best moeilijk was mijn eigen ritme op dat moment te vinden. En ik was op retraite, oftewel een paar dagen alleen maar ‘ik-tijd’. En dan nog was de vraag ‘Wat wil ik nu zelf?’ niet eenvoudig te beantwoorden. Wat een gedoe.

De automatische antwoorden op die vraag hadden allen hun wortels in de buitenwereld (meedoen met het gezamenlijke thee moment op Slangenburg?) of anderzijds prestige-gericht. Zo had ik bijvoorbeeld 20 (!) boeken bij me omdat ik eindelijk tijd zou hebben om te gaan schrijven. Nota bene over dit onderwerp, over stilte, rust, nietsdoen…wat er dan gebeurt. Soms is het gewoon te geestig voor woorden.

En goed…toen ik dus echt niets aan het doen was, zeilde het binnen. Hoe interessant ‘ritmes’ zijn. Alles heeft haar eigen ritme, van nature en niet voor niets. Kijk maar naar de jaargetijden. Alles op zijn tijd. Alles in de natuur groeit in zijn eigen tempo. Tijdens die retraite werd op mijn laatste wandeling mijn inzicht nog eens leuk bestempeld door een vogeltje. Dat meevloog en telkens meevliegen afwisselde met uitrusten op een weilandpaaltje. Voila…hoe duidelijk wilde ik het hebben? Toen voelde ik me trouwens echt connected, in de diepere zin van het woord.

En in welke tijd leven we? We helpen de natuur een handje door gewassen sneller te laten groeien. Wij zelf racen ook van hot naar her om sneller resultaten te bereiken, meer in minder tijd te kunnen doen. Efficientie is key, en dat klopt in veel gevallen ook. Maar niet altijd voor ons zelf. Ik betrapte me er laatst op dat ik mijn ongeduld uitte richting mijn zoon, terwijl dat ongeduld helemaal niet bij zijn ‘ritme’ past. Dat was mis’plaats’t. Dat tempo hoorde bij mijn werk en snelheid om emails te beantwoorden, niet bij leren hoe je je veters strikt.


Ik nodig jou als lezer graag uit tot het volgende experiment.

- Je bent nu in een ruimte (bijvoorbeeld op je werk). Alles heeft daar een bepaald tempo. 

Goed kijken, luisteren. Wat is het ‘ritme’/tempo?  Bezie het tempo eens. 

- Als je dan naar een andere ruimte gaat (bijvoorbeeld thuis). Welk tempo speelt daar de 

boventoon? Waarschijnlijk is dat een ander tempo. In hoeverre neem jij het tempo van de 

ene naar de andere ruimte mee?

Ik vind het interessant om zelf een veroorzaker te zijn van het ritme om mij heen. Dat ik het 

tempo bepaal wat bij die activiteit, die tijd van de dag, tijd van het jaar past. Me af en toe 

aanpas aan het tempo van de ander, omdat ik dat wil, niet omdat het automatisch, onbewust 

gaat. Ik als oorzaak, niet als gevolg.

De energie die anders opgaat aan het onbewuste verzet tegen een ander/sneller ritme, gebruik ik liever voor de activiteit van dat moment. Over efficiëntie gesproken.


Je eigen energie volgen. Zeker nu we weer aan het werk gaan na de vakantie. Je eigen ritme als maatstaf klinkt als een utopie, maar volgens mij is het een nieuwe benodigde ‘skill’ in deze almaar versnellende maatschappij.

Zo belangrijk ook gezien ‘het nieuwe werken’ / thuis werken, waar verschillende ‘ruimtes’ en dus ‘ritmes’ niet gescheiden zijn door een autorit.

Connected?! 8. In de ‘luisterruimte’ door een kort moment van meditatie

‘Ze had ontdekt dat als ze eenmaal accepteerde dat het geen zin had zich druk te maken over dingen die ze niet in de hand had, er een andere ik in haar naar boven kwam- een ik die wijzer en rustiger was, en vele malen ontvankelijker.

Op het soefipad ontdek je om te beginnen de kunst van het alleen-zijn in de menigte. Vervolgens ontdek je de menigte binnen je eenzaamheid – de stemmen in je binnenste….

Hoe dan ook, ineens wist ik dat ik nergens naartoe hoefde. Niet meer. Ik had er schoon genoeg van om altijd te verlangen naar een andere plek, naar verderop, altijd haastig, ondanks mezelf. Ik was al waar ik wilde zijn. Ik hoefde alleen maar hier te bijven en naar binnen te kijken.’

(Uit ‘Liefde kent 40 regels' door Elif Shafak)

Alleen maar ‘hier blijven en naar binnen kijken'. Dat is dus de kunst.

Ooit heb ik 10 dagen Vipassana meditatie beoefend. Tien dagen stilte, gemiddeld 8 uur per dag mediteren. Heerlijk, die stilte, helemaal niets hoeven. En wat er allemaal in je opkomt als je zo lang zit, een wervelwind aan gedachten, oordelen, gevoelens en inzichten. Zo stil was het van binnen meestal helemaal niet. Maar wel had ik eindelijk tijd om dat allemaal naar boven te laten komen.

Uiteindelijk blijkt Vipassana het voor mij niet te zijn. Voor mij werken de korte ‘tussen’-meditaties beter, helemaal in hectische tijden, want ik blijk gewoon niet 2 uur de tijd nemen om stil te worden. Jammer, maar zo werkt het voor mij nu eenmaal.

Momenten van stilte

Dus de korte momenten van stilte…even luisterruimte creëren. Want dat woord is nog steeds een unicum voor mij. Echt kunnen luisteren naar wat er is, in je is en je wordt verteld door het leven.  

In mijn zoektocht naar mensen die dit op een unieke manier in de praktijk brengen, stuitte ik op Rogier Huffnagel. Iemand die zich uitermate goed kan bewegen in het zakelijke werkveld. Dus twee werelden uitstekend kan verbinden. Eens per jaar vertrok hij naar India om te mediteren en zich terug te trekken, waarna hij bij terugkomst altijd besluiten beter kon nemen. 
En bij ingewikkelde issues waar hij echt wakker van kan liggen, mediteert hij 20 minuten. Daarna is het issue niet meer relevant, althans de warboel die het hoofd het er af en toe van maakt, is opgelost. Het hoofd wordt even ‘naar de achtergrond geschoven’. Uiteindelijk kan hij het dan aan de ingevingen overlaten. Hij maakt zich daarvoor tijdens de 20 minuten ontvankelijk. 

Voorafgaand aan sommige bestuursvergaderingen nodigde hij het gehele bestuur uit voor een korte reflectie. De gehele vergadering verliep dan vanuit een ander perspectief. Iedereen was de ‘luisterruimte’ ingeslopen en liet zich niet enkel meer regeren door automatismen. En natuurlijk...hij mediteert al sinds zijn 14e jaar, maar korte reflectiemomenten zijn voor iedereen weggelegd. Dat geloof ik echt.  

Stok in de rivier

Als je er van uitgaat dat briljante inzichten of belangrijke ingevingen uit je onderbewuste of je ziel komen, dan is het interessant om af en toe stil te staan om vervolgens te kunnen versnellen. Je ziel is namelijk ‘verder’ dan je lichaam en je gedachten.

Een (korte) meditatie is, zoals een collega-trainer ooit heel mooi verwoordde, als een stok in de rivier plaatsen. De rivier (de buitenwereld) stroomt door met snelheid en roerige golven. De stok (je binnenwereld) beziet die stroom vanuit een vast punt. En kan daardoor gewoon meer zien.

Daar komt nog bij dat als jij die stok in de rivier bent, anderen om jou heen dat heel prettig vinden. Eindelijk iemand die het vanuit rust kan bezien.

Dus waarom doe je niet mee met deze (heel simpele) oefening van 1 minuut?

• Ga goed rechtop zitten, ontspannen en toch ook alert.
• Balanceer gedurende 1 minuut je hoofd op je romp. Enkel dat. Voel de zwaarte van je hoofd, en vind het zwaartepunt in het midden. Laat verder alle spanning geleidelijk wegvloeien. Voel dan je zwaarder wordende hoofd steeds weer balanceren op je romp.
• Adem ter afsluiting een aantal keer diep in en uit.

Als ik dit doe, kan ik me daarna beter ‘overgeven aan de stroom des levens’, mijn ‘geworstel’ met issues is minder zwaar, even weer pas op de plaats om vanuit mijn ‘midden’ te acteren in plaats van te re-ageren.

En wat is 1 minuut?

Connected?! 7. Verslaafd aan afleiding

Een tijdje geleden heb ik al in dit blog een afscheidsbrief geplaatst aan mijn I-Phone. En het blijft een interessant object, als het gaat over verstilling in een versnelde tijd.

Want waarom trekt de I-phone zo? 
Het is de buitenwereld, de wereld 'daar', niet hier. De vraag: ‘Waarom is het gewone leven niet genoeg?’ komt steeds in me op als het hierover gaat. Want door mijn I-phone te verkiezen boven wat er op dat moment hier gebeurt, vertrek ik uit mijn gewone leven.  Misschien is de realiteit wel te lastig dat ik wil verdwijnen in een wereld buiten mij. Of misschien wel te saai?

Zo lastig, saai of even niet de moeite waard, dat ik afleiding zoek, excitement zoek, in een wereld buiten mij. Liever connected zijn met buiten en anderen, dan met mijzelf of met anderen in mijn directe omgeving? Maar ik wil juist zo graag connected zijn met mezelf om van daaruit te verbinden met anderen, daar gaan deze blogs juist over. Waarom lijkt het dan dat ik het soms eigenlijk stiekem toch niet wil?

Een ding weet ik wel zeker: het vergt meer moeite. Het is zo makkelijk om je te laten entertainen door buiten, so easy. Het gaat er in als koek. Maar ik krijg daar de laatste tijd dus genoeg van. En tegelijkertijd is de tegenhanger van 'entertainment vanuit buiten' stroef. Ja, als het heerlijk gaat, mooie inzichten, waardoor ik echt zeker weet dat mijn leven zinvoller wordt...

Maar zo zit het leven niet in elkaar, mijn leven leert mij ook lessen waar ik in eerste instantie niet op zit te wachten. Die stroef naar binnen gaan. Waar ik ‘au’ tegen zeg. En daar wil ik mijn ogen inderdaad soms voor sluiten door lekker mee te gaan in de versnelling. En dat is natuurlijk ook prima soms. Maar als ik te lang wegkijk, eroverheen kijk, gaat het toch echt voor mijn voeten liggen.

Dus dank Iphone, voor jouw les en voor je afleiding, maar ik kijk toch liever wat er direct voor mijn voeten ligt te wachten op mijn aandacht. 
En trouwens, het mooie van deze tijd en I-Phones is dat ze natuurlijk niet 'zwart-wit' , 'goed-fout' zijn. Ze helpen me ook om te verstillen, bijvoorbeeld door in de auto mooie muziek te luisteren via Spotify. Luister maar eens naar Einaudi of Olafur Arnalds .  Briljant!

Dus voor jou hieronder Olafur Arnalds.

Wat ligt er voor jouw voeten?

Connected?! 6. Het laden van je ik-wereld

Hoe meer tekens van succes ze verwierven, hoe meer ze nodig leken te hebben. Ze waren altijd alleen maar daarop gericht, zonder te beseffen dat ze zichzelf tot slaaf maakten van de dingen die ze begeerden.

Dit stukje is ook uit het prachtige boek Liefde kent 40 regels. 

Wanneer heb jij je wel eens slaaf gevoeld van je werk of je andere bezigheden? En hoe is dat?

Inmiddels moet ik er soms zelfs om lachen, hoe zeer we onderwerp zijn van de ratrace en hoe dat zich uit. En we zijn niet eens het onderwerp, maar we lijken er aan onderworpen. 
De ratrace maakt dat de activiteiten jou overnemen, in plaats van dat jij zelf bepaalt. Je bent echt van mening dat anderen of het werk jou echt nodig hebben. Racen, vliegen van de ene naar de andere plek. Lunchpauze is luxe. Je hebt je identiteit al aardig aan je werk opgehangen. Slaaf van je eigen hunkering naar...ja, wat eigenlijk? Brandstof voor een burn-out.

Misschien heb je het al wel eens gevoeld? Dat je haast opgedroogd bent, je voelt je leeg, bijna niets meer te geven. Gespannen als een rietje. Als er iemand iets te veel vraagt...., pats!

Ik laat vaak coachingsklanten hun drie werelden tekenen; hun ik-wereld in het midden, daaromheen de prive-wereld en daaromheen de werk-wereld. Deze vullen zij met activiteiten, die ze ontplooien in die 'wereld'. En raad maar eens welke cirkel erg vol is...

Juist! De cirkel van de werk-wereld...dik, vol en belangrijk.  De privé-wereld, vrienden, familie, oftewel de sociale cirkel, is ook aardig gevuld.

En het is ook zo dat de ik-cirkel akelig leeg blijft of kleiner wordt gemaakt. Het krimpen van de ‘ik’ ten gunste van het werk. De gehele loyaliteit gaat naar het werk, je bent geworden wat je doet. Dat zie ik ook vaak op borrels, waar het binnen de kortste tijd over werk gaat. Wie ben je? Ik ben Anke en ik ben coach. Vreemd, want ik ben ook nog zoveel meer, maar in deze tijd is het zo gewoon om ons te richten op dat wat we doen in ons werk. 

En als je werk dan niet gaat zoals je wenst?

Als er bijvoorbeeld een crisis is in de wereld, waardoor je werk moeilijker gemaakt wordt, dan wordt het ‘jou’ dus ook moeilijker gemaakt. Ai.

Tijd voor het laden van je ‘ik’.

Het toverwoord daarvoor is ‘onafhankelijk genieten’. Gewoon onafhankelijk van een direct nut, onafhankelijk van een ander, genieten van iets omdat het kan. Alleen. Omdat je er van ge-niet. Even niet een doel, wel een nut. Even niet in werking zijn, even opladen. 
Fijne vakantie.

P.s. ik stuur dit blog tijdens mijn vakantie en heb het eerder geschreven. Ik merk nu al dat mijn 'ik' meer geladen is dan tijdens werktijd. Het voelt zelfs vreemd om dit bericht te 'posten'. Maar des te meer merk ik nu het verschil, zij het subtiel. 

Connected?! 5. Time-outs

Ken je het TV programma 24 uur met... van Wilfried de Jong?
Het is een grote time-out. Mooi woord toch? Time-out...even de tijd uitzetten. In de sport gebruiken we het ook. Even pas op de plaats in alle actie. Om van daaruit weer vol in de actie te kunnen gaan, verfrist en wel en vaak slimmer.

Mooie vraag
In 24 uur met Claudia de Breij vroeg Wilfried de Jong haar: ‘Je had geen zin om daar afspraken met de buitenwereld over te maken?’ Geniale vraag eigenlijk.
Welke afspraken heb jij allemaal met de buitenwereld gemaakt en waar heb je je dus allemaal aan te houden? En hoe vermoeiend is dat? Hoe verwijderd raak je van je eigen binnenwereld, van waar het jou zelf om draait? 

Zelf ben ik vanaf jongs af aan erg goed geweest in het mezelf aanpassen aan andere mensen, het naar de zin maken van anderen, en leverde daarvoor mijn eigen verlangens vaak in. Tot op een gegeven moment ik niet eens meer wist wat mijn eigen behoeften waren. En dat wreekt zich toch op een bepaald moment. En het hangt er van af of je die wreek-signalen herkent. Ik herkende ze in moeheid, sommige mensen bijna niet meer kunnen dulden, vaak keelontsteking.
En...helaas...de enige mens die daar verantwoordelijk voor neemt en kan nemen, was toch echt ik zelf.

Gevangenis?!
Een paar maanden geleden zag ik echt goed dat ik mijn eigen gevangenis maak. Ik had een moeilijke keuze te maken, aangezien ik twee trainingen tegelijkertijd had gepland. Oeps. Beide trainingen en collega-trainers waren duidelijk: 'jij moet hier zijn'. 

Connected?! 4 De leegheid houdt ons overeind

Terwijl iedereen in de wereld ernaar streeft ergens te komen en iemand te worden, alleen maar om het vervolgens achter te laten als ze doodgaan, richt jij je op de hoogste fase van het niets. Leef dit leven zo licht en leeg als het getal nul. We zijn niets anders dan een aardenwerken pot. Het is niet de decoratie aan de buitenkant, maar de leegheid aan de binnenkant die ons overeind houdt. Op dezelfde manier geldt ook dat we niet worden voortgestuwd door wat we hopen te bereiken, maar door ons bewustzijn van het niets.

(Een van de 40 regels uit het boek 'Liefde kent 40 regels')

Ik las deze regel een aantal keer. Mooi. Leegheid die je overeind houdt. Ik vermoed dat dat klopt. Ruis houdt me in ieder geval niet altijd overeind. Leegheid maakt ook dat ik zuiverder tegen alle zaken aan kan kijken. Zonder al te veel oordeel en gedoe. 

Maar goed...Welke dingen in jouw leven horen bij de buitenkant van de aardewerken pot? Welke dingen bij de binnenkant van de pot? En hoe is jouw aandacht eigenlijk verdeeld? 

Mijn aandacht voor de binnenkant van mijn aardewerken pot werd in ieder geval versterkt door het lezen van het boek waar bovenstaande regel uit kwam. Een aanrader! 

Connected?! 3. Waarom de stilte? Wat zeggen anderen?

En waarom zou je eigenlijk stil willen staan als je het juist druk hebt? Als je belangrijke afspraken in je agenda hebt staan? Als de hele wereld om je heen snel beweegt?

Hieronder staan een aantal 'wijze' mensen bijeen, gevonden op deze website over stilte:

De stilte is de slaap die de wijsheid voedt.
 Francis Bacon

De ware stilte is niet zonder geluiden, maar zonder gedachten.
 Paul van der Berg

Stilte is het element waarin grote dingen zichzelf verwezenlijken.
 Thomas Carlyle

Door niet te oordelen, schep je stilte in je denkvermogen.
 Deepak Chopra

Op weg naar de wijsheid is de eerste stap stilte; de tweede luisteren; de derde onthouden; de vierde oefenen; de vijfde onderwijzen aan anderen.”
 Ibn Gabirol

Stilte verlicht je levenspad. Door niet te spreken, zie je duidelijker. 
Mahatma Gandhi

Ofschoon we voortdurend worden overspoeld door een golf van woorden, is onze diepte voor immer stil.
 Kahlil Gibran

Ik zal stil zijn en zien in mijn woning. 
Jesaja 18: 4

Het is niet nodig om naar India of naar een ander land te gaan om vrede te vinden. Je zult die diepe stilte vinden in je kamer, je tuin of zelfs in je badkuip.
 Elissbeth Kübler-Ross

Stilte is de schacht waarin we afdalen in de diepten van contemplatie. stilte is het voertuig dat ons brengt naar de innerlijkste kern van ons wezen, de plaats voor alle authentieke spirituele oefening.
 Elaine MacInnes

Wanneer je die stilte niet binnen kunt gaan in diepe innerlijke aandacht, zal je nooit weten hoe werkelijk jouw Zijn is, en hoe onwerkelijk het niet-zijnde. Je zult niet weten hoe onverbrekelijk jouw werkelijkheid verbonden is met de al-werkelijkheid.
 Mikhaïl Naimy

Een gedicht bestaat niet alleen uit woorden, het bestaat uit woorden en hun stilte.
 Martinus Nijhoff

Heb de stilte lief boven alle dingen: zij zal je een vrucht aandragen die in woorden onmogelijk beschreven kan worden.
 Isaac van Ninivé

Als de stem van de stilte gehoord wordt, zal die stem steeds optreden als gids voor de ziel.
 Catharose de Petri

Al wat echt is, draagt het kenner van de stilte. 
Reninca

Wanneer u uw hart stil en rein maakt, maakt u ook het hoofd vrij voor de functies waartoe het geroepen is. Dan functioneren de zintuiglijke organen geheel anders en eerst dan zult u kunnen luisteren.
 Jan van Rijckenborgh

De stilte van de natuur heeft veel geluiden.
 Henriëtte Roland Holst

Min de stilte in uw wezen; Min de stilte die bezielt; Zij die alle stilte vrezen; Hebben nooit een hart gelezen; Hebben nooit geknield.
 C.S. Adama van Scheltema

We zoeken God en vinden hem niet in lawaai en rusteloosheid. God is de vriend van de stilte. de natuur – de bomen, bloemen en het gras – groeit in stilte. de sterren, de zon en de maan bewegen in stilte. We hebben stilte nodig om zielen te raken.
 Moeder Theresa

Als je het contact met de innerlijke stilte in je verliest, verlies je het contact met jezelf. Wanneer je het contact met jezelf verliest, verlies je jezelf in de wereld. Je diepste besef van jezelf, van wie je bent, hangt nauw samen met innerlijke stilte. Dat is het ik ben dat dieper gaat dan naam en vorm.
 Eckhart Tolle

Terugkeer tot de wortels, dat is stilte. Men noemt dat: terug naar het wezenlijke. ”
Lao Zi

Je kunt je weerspiegelingen niet in stromend water zien, maar wel in stilstaand water. Wat van zichzelf stil is, kan dingen tot stilte brengen. ”
Tsjwang Zi

Mooi, die stilte...toch?